شبهنظامیان وابسته به جمهوری اسلامی ایران در عراق طی هفتههای اخیر حملات موشکی به اسرائیل را افزایش دادهاند. این حملهها برای ایالات متحده آمریکا و برخی متحدان جمهوری اسلامی نگرانیهایی به وجود آورده است؛ زیرا چنانچه اسرائیل بخواهد به واکنش تلافیجویانه نشان دهد، تنشهای منطقهای افزایش مییابد.
این حملات اگرچه در بیشتر موارد صدها کیلومتر دورتر رخ میدهند و مانند حملههای حماس و حزبالله لبنان، تهدیدی برای اسرائیل محسوب نمیشوند، بر تعداد و پیچیدگی آنها افزوده شده است. بر مبنای گزارشهای عمومی ارتش اسرائیل و تایید مقامهای آمریکایی، دستکم در دو مورد، موشکها به اهدافشان اصابت کرده و بسیاری از آنها را هم نیروهای دفاعی ایالات متحده و اسرائیل سرنگون کردهاند.
گزارشها حاکی از آن است که شبهنظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق در حملات اخیر که در ماه مه شدت یافت، از سلاحهای جدیدی مانند موشکهای کروز استفاده کردهاند. به همین دلیل معدوم کردن آنها برای پدافند هوایی اسرائیل سختتر بوده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کارشناسان میگویند استفاده از موشکهای کروز علاوه بر اینکه کار اسرائیل را پیچیده و سخت میکند، هزینههای دفاعی این کشور را نیز بالا میبرد.
خبرگزاری رویترز با دهها تن از جمله برخی مقامهای آمریکایی و منطقهای و همچنین منابعی در گروههای شبهنظامی عراق و دیگر متحدان جمهوری اسلامی در منطقه که با نام «محور مقاومت» شناخته میشوند، درباره این موضوع گفتوگو کرد. آنها در اظهاراتشان تاکید کردند که حملات گروههای شبهنظامی عراقی از جمله کتائب حزبالله و نجبا علاوه بر اینکه آمریکا را نگران کرد، برای برخی مقامهای جمهوری اسلامی و متحد قدرتمندش یعنی حزبالله لبنان نیز نگرانهایی ایجاد کرده است؛ زیرا آنها نیز خواهان درگیری همهجانبه در منطقه نیستند.
یکی از مقامهای ارشد «محور مقاومت» که نخواست نامش فاش شود، تصریح کرد که حملات شبهنظامیان عراق به اسرائیل میتواند منطقه را درگیر تنشی کند که آنها اکنون آن را نمیخواهند.
این گزارش میافزاید که جمهوری اسلامی و حزبالله لبنان برای مهار شبهنظامیان عراقی تلاشی سازمانیافته را آغاز کردهاند.
در نقطه مقابل، حسین الموسوی، سخنگوی گروه نجبا، به رویترز گفت که شبهنظامیان عراقی نقش خود را در مورد غزه ایفا میکنند و هدفشان بالا بردن هزینه جنگ برای اسرائیل است. او تاکید کرد که این حملات «تا زمانی که لازم باشد» ادامه مییابد و این گروه از عواقب آن نمیترسد.
منتقدان بر این باورند که حملات شبهنظامیان عراقی به اسرائیل نشانه ضعف قدرت محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، است. السودانی دولتی ائتلافی را اداره میکند که تحت حمایت سپاه پاسداران است.
عراق اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد و از سال ۲۰۲۲ نیز قانونی را تصویب کرد که به موجب آن هر فردی در این کشور که از عادیسازی روابط با اسرائیل دفاع کند، مجازات میشود. اسرائیل نیز عراق را کشوری دستنشانده جمهوری اسلامی میداند و معتقد است از این کشور به عنوان کریدور اصلی ارسال سلاح برای سایر شبهنظامیان در منطقه استفاده میشود.
سابقه درگیری بین گروههای عراقی و نیروهای آمریکایی به ماههای نخست پس از سرنگونی صدام حسین بازمیگردد. شبهنظامیان عراقی از آن زمان به بعد مانند حوثیها در یمن، به سایر گروههای مقاومت تحت حمایت جمهوری اسلامی پیوستند و اکنون از مناطقی در جنوب بغداد و منطقه مرزی با سوریه که گروههای تحت حمایت تهران بر آن تسلط دارند، به اسرائیل حمله هوایی میکنند. موشکهای آنها برای رسیدن به اسرائیل باید از آسمان سوریه و اردن یا عربستان سعودی عبور کند.
مقام ارشد محور موسوم به مقاومت به رویترز گفت با وجود اینکه تهران مشتاق مشارکت شبهنظامیان عراقی در جنگ با اسرائیل بود، در این مورد دچار یک اشتباه محاسباتی شد. او خاطرنشان کرد که گروههای شبهنظامی عراقی پیش از این ناخواسته وارد تنشهای منطقهای شده بودند؛ یعنی زمانی که سه سرباز آمریکایی را در حمله پهپادی به یک پایگاه آمریکایی در اردن کشتند.
منابع ایرانی و عراقی در آن مقطع به رویترز گفتند که در آن زمان خطر تشدید تنش آنقدر جدی بود که فرمانده سپاه قدس به بغداد سفر کرد تا به گروههای شبهنظامی بگوید حملاتشان را کاهش دهند. پس از آن حملههای شبهنظامیان عراقی به نیروهای آمریکایی متوقف شد و آرامش مختصری به وجود آمد اما سپس توجه آنها به سمت اسرائیل معطوف شد.
یک مقام ارشد جمهوری اسلامی که نخواست نامش فاش شود، در اینباره گفت که این تغییر تمرکز بخشی از طرح تداوم فشار بر اسرائیل در موضوع جنگ غزه است.
یک مقام دفاعی آمریکا هم اشاره کرد که حملات شبهنظامیان عراقی به اسرائیل خطر اقدام نظامی آمریکا و اسرائیل را افزایش میدهد و ثبات منطقه را به خطر میاندازد. او در ادامه تاکید کرد که واشینگتن در محافظت از نیروها و حمایت از متحدانش تردید نمیکند.
پس از حمله شبهنظامیان حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ و شروع جنگ در غزه، شبهنظامیان عراقی نیز مانند دیگر گروههای نیابتی جمهوری اسلامی، متعهد شدند در همبستگی با حماس، حملاتی را علیه اسرائیل سازماندهی کنند.
آنها در ابتدا نیروهای آمریکایی مستقر در عراق و سوریه را هدف قرار دادند اما در دوم نوامبر برای نخستین بار به اسرائیل حمله کردند. شبهنظامیان عراقی در ماه فوریه نیز چهار بار به اسرائیل حمله کردند. تعداد حملات در ماه مارس به ۱۷ مورد رسید و در ماه مه دو برابر شد؛ اگرچه منابع آمریکایی و ایرانی میگویند مطمئن نیستند تمام حملات ادعایی واقعی بوده باشند، زیرا شبهنظامیان عراقی با انتشار ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی درباره این حملات اطلاعرسانی میکنند و مدعی میشوند که موشکها از صحرایی دورافتاده در عراق پرتاب میشوند.
با این حال مقامهای اسرائیلی وقوع دستکم دو حمله را در ماههای نوامبر و آوریل که از مبدا عراق سازماندهی شده بود، تایید کردهاند. البته اسرائیل سطح حملات شبهنظامیان عراقی را هنوز یک پله پایینتر از حوثیهای یمن و حزبالله لبنان ارزیابی میکند.